Czwarte Miejsce

Landscape and memory

I.

Minęły wakacje. Jeszcze w dzień dopada nas upał, ciężki, oblepiający potem. Temperatury zwodniczo przekonują, że wciąż mamy lato, ale ranki i wieczory już spowija podszewka chłodu. Wchodzimy w jesień z ociąganiem, udajemy, że jej nie ma, że nie nadeszła. Wszystko to dlatego, że nie przeżyliśmy, jak należy, lata. Porządek rzeczy został zakłócony, wywrócony, zlekceważony. To już drugi rok, kiedy wszystko staje na głowie. Trudno nam znieść to, że straciliśmy panowanie nad własnym losem, który zupełnie nie liczy się z naszymi przyzwyczajeniami, rzuca pod nogi kłody, utrudnia normalne życie.

W zeszłym roku nie było nas w tych wszystkich miejscach, które najpierw pojawiają się w wakacyjnych planach, a potem dyskutowane po wielokroć, obejrzane na zdjęciach turystycznych folderów, wreszcie ocenione z ekonomicznego punktu widzenia stają się realnym celem naszych podróży. Nie było nas też w miejscach wymyślonych przez nas samych, wyszukanych gdzieś w zakątkach globu, do których mieliśmy dotrzeć pierwsi, odkryć je dla świata i zdecydować, czy wiedzą o nich podzielimy się z innymi, czy zachowamy ją tylko dla siebie. Samoloty latały puste albo nie latały wcale. My marzyliśmy o wyjeździe i jednego dnia optymistycznie robiliśmy plany na przyszłość, by następnego popadać w czarną rozpacz, nie wierząc, że cokolwiek się zmieni.

W tym roku jest inaczej. Lotniska pękają w szwach, wyprzedane do ostatniego miejsca w samolotach wypełniają tłumy spragnionych widoku bliskich, spragnionych wakacji, spragnionych innego powietrza. Podróżujemy ze szkaplerzem covidowego zaświadczenia o szczepieniu i z przyłbicą maski N-95. Są tacy, którzy panicznie się boją i siedząc w niewygodnym lotniczym fotelu kurczą się w sobie wierząc, że zapadną się, przepadną i, niewidoczni dla innych, dotrwają bezpiecznie do końca podróży. Ale są tacy, którzy buńczucznie zsuwają maskę poniżej nosa i rozglądając się, czy nie nadchodzi stewardessa, ignorują złowrogie, potępiające spojrzenia współpasażerów.

Jeśli jednak nigdzie nie lecimy, przeglądamy – częściej niż kiedykolwiek przedtem – zdjęcia z wakacji, które minęły, dawno rozpłynęły się w mgłę przyjemnych wspomnień, zatracając swoje kontury. Pocieszamy się obrazkami odwiedzonych w przeszłości miejsc. Byliśmy tam – na hiszpańskich plażach, przy grobach Atrydów, na zarośniętych ścieżkach Angkor Wat. Byliśmy, mamy to utrwalone, zapamiętane. Nikt nam tego nie odbierze.